Umowa dla grafika – o czym powinny pamiętać obie strony?
Graficy, którzy nie pracują w firmie na etat, często wykonują pojedyncze zlecenia jako freelancerzy. Warto zadbać wtedy o odpowiednią umowę – będzie ona zabezpieczeniem zarówno dla klienta, jak i wykonawcy. Jak skonstruować umowę z grafikiem? Jakie elementy powinna zawierać?
Najczęściej zawierane umowy pomiędzy grafikami a ich klientami to umowy o dzieło oraz umowy zlecenie. Warto poznać różnice między nimi – to pozwoli zdecydować, który typ umowy będzie lepszy w danym przypadku. Dlaczego lepiej nie zaczynać pracy przed podpisaniem odpowiedniej umowy?
Jak ważna jest umowa dla grafika?
Zgodnie z prawem nie tylko umowa pisemna ma charakter wiążący – tak samo ważna jest umowa ustna. Jednak ewentualne problemy czy konflikty łatwiej rozwiązać, jeśli sporządzona została odpowiednia umowa na piśmie. Słowa po prostu trudniej udowodnić.
Dlatego, jeśli w grę wchodzi wykonanie pracy oraz pieniądze, znacznie bezpieczniejsze jest podpisanie umowy pisemnej, która będzie zawierała warunki ustalone przez obie strony. Jest to zabezpieczenie zarówno dla grafika (w przypadku problemów z zapłatą za wykonaną pracę), jak i dla klienta (np. w kwestii przeniesienia autorskich praw majątkowych).
Umowa zlecenie a umowa o dzieło
Umowa zlecenie mówi o wykonywaniu pewnych czynności przez określony czas. Nie nazywa ona tego, co ma być efektem wykonywanej pracy – jeśli w umowie zapisane zostanie, że ma to być np. ulotka, formalnie będziemy mieli do czynienia z umową o dzieło – nawet jeśli zatytułowana jest „umowa zlecenie”. W zleceniu chodzi o wykonywanie czynności, np. projektowanie.
Umowa o dzieło określa dokładnie, co ma być efektem pracy, np. konkretna ilość plakatów czy projekt strony internetowej. Nazywana jest „umową rezultatu”, ponieważ liczy się wynik. Umowa zlecenie określana jest jako „umowa starannego działania”, gdyż jej przedmiotem jest wykonywanie danych czynności. Umowa dla grafika może być zarówno zleceniem, jak i umową o dzieło. Częściej jednak wybierana jest ta druga, ponieważ klient zwykle oczekuje gotowego projektu.
Przeniesienie praw autorskich
Podpisanie takiej umowy oznacza, że grafik zobowiązuje się do wykonania określonego dzieła oraz przeniesienia praw autorskich do niego na rzecz osoby zlecającej, a klient zobowiązuje się do zapłaty określonego wynagrodzenia. Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeśli umowa nie zastrzega przeniesienia praw autorskich, to nie przechodzą one automatycznie na zleceniodawcę, nawet jeśli nastąpiło przekazanie egzemplarza wykonanego dzieła.
Jeśli prawa autorskie nie zostaną przeniesione razem z utworem, to zamawiający nie będzie mógł z niego swobodnie korzystać. Z tego powodu warto zastrzegać przeniesienie praw autorskich w zawieranych umowach o dzieło.
Umowa dla grafika – co powinna zawierać?
Umowa dla grafika (i nie tylko) musi zawierać określone elementy, aby mogła spełniać swoją funkcję. Muszą się w niej znaleźć informacje o stronach, które zawierają umowę – czyli dane zarówno grafika, jak i jego klienta. Należy określić termin wykonania dzieła lub czas, w jakim ma obowiązywać umowa zlecenie. Konieczne jest określenie zakresu prac (w przypadku umowy o dzieło – co ma być efektem pracy, a w przypadku umowy zlecenie – jakie czynności mają być wykonywane).
Bardzo ważnym punktem umowy jest wynagrodzenie. Należy określić jego wysokość (konkretna kwota za wykonanie dzieła lub stawka za godzinę pracy) oraz sposób, w jaki zostanie uregulowane, np. przelewem na konto bankowe grafika. Jeśli podpisujemy umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich, to musi znaleźć się w niej paragraf mówiący właśnie o tym. Umowę powinna dostać każda ze stron (w jednobrzmiących egzemplarzach) i musi zostać podpisana zarówno przez grafika, jak i jego klienta.
